دومای روسیه سه‌شنبه ۲۳ اسفند / ۱۴ مارس پیش‌نویس قانونی را تصویب کرد که مجازات اظهارات انتقادی از مسکو در جنگ اوکراین را تشدید می‌کند. قانون جدید، ضمن جرم دانستن انتشار اطلاعات نادرست در مورد ارتش روسیه، انتقاد از یگان‌های داوطلب که گروه‌های مزدوری مانند گروه نظامی واگنر را شامل می‌شود، جرم تلقی خواهد شد. افرادی که بر اساس این قانون مجرم شناخته شوند، تا ۱۵ سال زندان در انتظار آن‌ها خواهد بود. این پیش‌نویس باید قبل از امضای ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه به تصویب مجلس اعلا نیز برسد. مجلس فدرال روسیه شامل دومای دولتی (مجلس سفلی) و شورای فدراسیون (مجلس اعلا) است.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل در نشست جامعه مدنی زنان گفت: «در افغانستان، زنان و دختران از زندگی عمومی حذف شده و عملاً در خانه‌های خود زندانی می‌شوند.» گوترش بر حمایت از زنان در افغانستان تأکید کرد و افزود سفر اخیر معاون او و مدیر اجرایی بخش زنان سازمان ملل به افغانستان نشان‌دهنده‌ تعهد عمیق به حقوق زنان در چالش‌برانگیزترین شرایط است. با روی کار آمدن طالبان در افغانستان زنان و دختران اجازه‌ کار، آموزش و تحصیل ندارند. دبیرکل سازمان ضمن اشاره به وضعیت زنان در افغانستان افزود: «از میانمار تا سودان، رژیم‌های خودکامه و گروه‌های افراطی خشونت‌‌گر زنان را به‌دلیل صحبت‌کردن و انجام زندگی روزمره مورد آزار و اذیت قرار می‌دهند.» او برابری جنسیتی در سراسر جهان را دشوار توصیف کرد و افزود پیشرفت در زمینه‌ حقوق زنان و دختران متوقف شده و وضعیت به سمت معکوس در حرکت است.

کاخ سفید اعلام کرد که در حال حاضر هیچ توافقی در مورد مبادله زندانیان با ایران وجود ندارد و ایالات متحده به تعامل با جمهوری اسلامی در مورد چگونگی بازگرداندن آمریکایی‌هایی که ناعادلانه در ایران بازداشت شده‌اند، ادامه می‌دهد. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید گفت: «هیچ توافقی وجود ندارد. کاری که به هیچ‌عنوان نمی‌خواهیم انجام بدهیم، امید دادن واهی به خانواده‌هایی است که مدت‌هاست منتظر بازگشت عزیزان‌شان هستند.» پیش از این حسین امیرعبداللهیان، ‌ وزیر امور خارجه ایران گفته بود: «در موضوع تبادل زندانیان به یک توافق در روزهای اخیر دست یافتیم و اگر همه چیز از طرف آمریکا خوب پیش برود در روزهای آینده انجام خواهد شد.» ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا اما این موضوع را تکذیب کرد. ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز در این‌باره گفته بود: «در مورد تبادل زندانیان ما قبلاً به توافق رسیدیم و در ماه مارس سال میلادی گذشته توافق مکتوبی شکل گرفت که از سوی نماینده آمریکا هم امضا شد. آن‌ها در یک مرحله پذیرفتند که این موضوع بدون ارتباط با دیگر موضوعات بررسی شود اما در ادامه به پرونده هسته‌ای گره زدند.» یک روز پس از اعلام توافق ایران و آمریکا در مورد تبادل زندانیان از سوی امیرعبداللهیان و رد آن توسط ند پرایس، وزارت خارجه آمریکا از سفر سه‌روزه راجر کارستنز، نماینده ویژه رئیس جمهوری این کشور در امور زندانیان به قطر خبر داد. به گفته او کارستنز ۱۳ مارس به قطر سفر کرده است.

ابراهیم نعیمی، مدیرکل دفتر مشاوره، سلامت و سبک زندگی سازمان امور دانشجویان از افزایش ۱۵ درصدی تعداد دانشجویان مشروطی و ۱۲ درصدی افت معدل به زیر ۱۴ در دانشگاه ها خبر داد. او گفت: دانشجویان دوره کارشناسی بیشترین آمار مشروطی دانشگاه‌ها را دارند و دانشجویان کارشناسی ارشد نیز بیشتر با مسأله طولانی شدن سال‌های تحصیلی و تأخیر در دفاع از پایان‌نامه مواجه شده‌اند. این مقام سازمان امور دانشجویان ضمن تأکید بر این‌که شمار دانشجویان مشروطی و افت تحصیلی در دانشگاه‌های مهندسی و صنعتی بیشتر از سایر دانشگاه‌هاست، دلیل آن ‌را «اختلال رابطه بین دانشجو و استاد» عنوان کرد. دانشگاه‌های ایران به‌عنوان یکی از کانون‌های اعتراضات سراسری در ماه‌های گذشته تحت سرکوب شدید قرار داشته‌اند و مسئولان قوانین نظارتی و امنیتی بر دانشجویان را تشدید کرده‌اند. بر اساس آمار رسمی نزدیک به ۷۰۰ دانشجو بازداشت، هزاران نفر از ورود به دانشگاه ممنوع شدند و هر روز به تعداد دانشجویانی که احکام محرومیت از تحصیل می‌گیرند، اضافه می‌شود. بر اساس یک برآورد، نزدیک به دو هزار دانشجو تنها در ۱۶ دانشگاه، یا احکام محرومیت از تحصیل دریافت کرده‌اند و یا به‌عنوان ممنوع‌الورود، در انتظار صدور احکام خود به‌سر می‌برند. روز دوشنبه ۲۲ اسفند شوراهای صنفی دانشگاه‌های کشور از احضار ۴۰ دانشجوی دانشگاه علوم پزشکی تبریز به کمیته انضباطی به‌شکل ارسال پیامک خبر دادند. این دانشجویان چند روز پس از برگزاری تجمع اعتراضی در واکنش به مسموم‌سازی دانش‌آموزان در ۱۶ اسفند به کمیته انضباطی احضار شدند.

مسعود ستایشی، سخنگوی قوه قضائیه سه‌شنبه ۲۳ اسفند در نشست خبری خود از گشوده‌شدن پرونده آتش‌سوزی‌ اوین خبر داد. او گفت: «این پرونده ۴۰ متهم دارد و فعلاً تحقیقات به لحاظ اهمیت و گستردگی ادامه دارد و با وجود حجم پرونده‌های قضایی قول داده شده است که ظرف یک ماه آینده قرار نهایی برای این پرونده صادر شود و و سپس به دادگاه صالح ارسال می‌شود.» نام ۴۰ متهم مورد اشاره سخنگوی قوه قضائیه مشخص نیست. شامگاه شنبه ۲۳ مهر ۱۴۰۱ در زندان اوین آتش‌سوزی بزرگی رخ داد که با وجود گذشت ماه‌ها، هنوز علت و ابعاد دقیق آن مشخص نیست. در آن شب که جمعی از خانواده‌های زندانیان برای پیگیری وضعیت آن‌ها مقابل زندان حضور داشتند، ساعت ۸ و نیم شب (در برخی منابع گفته شده حدود ۹) صدای انفجار و سپس تیراندازی ممتد و فریاد شنیده شد و این وضعیت تا ساعت‌ها ادامه داشت. در نتیجه آن‌چه در آن شب در زندان اوین گذشت تعدادی از زندانیان محبوس در بند ۷ زندان کشته شدند. پایگاه رسانه‌ای قوه قضائیه (میزان) تعداد کشته‌ها را هشت نفر اعلام کرد. تعداد نامشخصی از زندانیان نیز زخمی شدند. سازمان زندان‌ها در ادامه در جریان یک پرونده‌سازی منتسب به نهادهای اطلاعاتی و امنیتی از یاشار توحیدی، پارسا گلشنی، سید جواد سیدی، امیرعباس آزرم‌وند، محمد خانی و رضا سلمان‌زاده، زندانیان محبوس در زندان اوین با اتهاماتی چون «افترا»، «تخریب عمدی اشیاء منقول و غیرمنقول متعلق به دیگری»، «توهین به مقامات و مأموران»، «تهدید به قتل» و «نشر اکاذیب» شکایت کرد. عرفان کرم‌ویسی، وکیل دادگستری که گفته بود این شکایت به شعبه یک دادیاری دادسرای اوین ارجاع شده، دوم بهمن در توییتر اعلام کرد که کتباً به او ابلاغ شده این شعبه قرار منع تعقیب صادر کرده و پرونده را مختومه اعلام کرده است. به گفته او قرار منع تعقیب به‌خاطر «غیر قابل پذیرش بودن شکایت مطروحه» و به دلیل «قابل گذشت بودن اتهامات، نیاز به شاکی خصوصی داشتن در پرونده و همچنین عدم نمایندگی اداره کل سازمان زندان‌ها از جانب پرسنل زندان اوین» صادر شده بود.

مسعود ستایشی، سخنگوی قوه قضائیه جمهوری اسلامی سه‌شنبه ۲۳ اسفند در نشست خبری هفتگی خود در راستای بی‌اهمیت جلوه دادن حملات شیمیایی به دانش‌آموزان، گفت: «شاید مناسب باشد که ما کلمه مسمومیت را اصلاح کنیم. مسمومیت یک چیزی است که باید عوارض آن مشخص باشد. آزمایشگاه‌های تخصصی و سم‌شناسی مشخص می‌کنند که مسمومیت هست یا نه؛ تا الان گزارش یا یافته علمی مبنی بر مسمومیت دانش‌آموزان نداشته‌ایم. برای این قضیه بهتر است بگوییم بدحالی. یا احساسی مبتنی بر مسمومیت.» او افزود: «در مورد بدحالی هم اقدامات مؤثری در کشور صورت گرفته که جا دارد از ضابطین محترم عام و خاص که در راستای اجرای دستورات رئیس‌جمهوری و رئیس قوه قضائیه کارهای خوب و مؤثری انجام دادند، تشکر و قدردانی کنیم.» ستایشی کسانی را هم که به‌ این سخنان باور ندارند و خواهان پیگیری مستقل این رویداد هستند تهدید کرد و گفت: «کسی که روان اجتماعی را پریشان کند، نظام و قوه قضائیه آن را نخواهد پذیرفت.»

دستگاه قضایی جمهوری اسلامی محمد صالح نیکبخت، وکیل پرونده مهسا (ژینا) امینی را روز شنبه ۲۰ اسفند به دادسرای انقلاب مستقر در زندان اوین احضار و به «تبلیغ علیه نظام» متهم کرده است. طبق گزارش شبکه حقوق بشر کردستان این وکیل دادگستری با قرار کفالت و به صورت موقت، تا زمان برگزاری دادگاه آزاد شده است. شبکه حقوق بشر کردستان به نقل از یک منبع مطلع، علت پیگرد قضایی صالح نیکبخت را مصاحبە با رسانەهای خارج از ایران و اطلاع‌رسانی درباره‌ پروندە موکلان پیشین و کنونی‌اش، از جملە لقمان و زانیار مرادی، خانوادە افکاری، حیدر قربانی و ژینا امینی عنوان کرده است؛ او وکالت پرونده بسیاری از زندانیان سیاسی کُرد را برعهده داشته است.

بنابر اطلاع انیشا اسداللهی، همسر کیوان مهتدی، شعبه ۳۶ دادگاه تجدید نظر در مورد پرونده این مترجم و پیگیر حقوق زحمتکشان، چنین حکم داده است: مشمول عفو(تخفیف) نشود. بر این قرار حکم ۶ سال حبس تعزیری که ۵ سال آن قابل اجراست، بلاتغییر می‌ماند. انیشا اسداللهی در توئیتی که این خبر را اعلام کرده، نوشته است: «باکی نیست، خشم و کین ظالمان نشان مقاومت و ایستادگی ماست. فریاد میزنیم : چاره زحمت کشان وحدت و تشکیلات»

سعید کریمی، معاون درمان وزارت بهداشت جمهوری اسلامی در کنفرانس یک‌روزه مدیریت و برخورد با آسیب‌های شیمیایی، به مسموم کردن دانش‌آموزان شهرهای مختلف اشاره کرد و گفت: «مسمومیت دانش‌آموزان فوتی نداشته و ۱۳ هزار دانش‌آموز تحت معالجه قرار گرفته و درمان شدند.» کریمی افزود نزدیک به یک‌هزار نفر از دانش‌آموزان در همان مدرسه تریاژ شده و با درمان در محل مرخص شده‌اند و تا روز یکشنبه «تنها ۱۰۰ نفر در بیمارستان حضور داشتند». حملات شیمیایی به مدرسه‌های کشور، به‌ویژه مدرسه‌های دخترانه از بیش از سه ماه پیش آغاز شد و مسئولان حکومتی هنوز هیچ توضیح روشنگرانه‌ای در این زمینه ارائه نداده‌اند. آن‌ها تنها کاری که کرده‌اند این بوده که این حملات را بی‌اهمیت جلوه دهند و همچون گذشته آن‌ها را به «دشمنان» و «اغتشاشگران» نسبت دهند و چند نفری را به نام عاملان حملات در برخی شهرها بازداشت کنند. اقداماتی که اعتماد عمومی را برنیانگیخته است.

وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی در آستانه چهارشنبه‌سوری با صدور اطلاعیه‌ای از کشف «شبکه‌ها و تجهیزات خرابکاری» برای «عملیات» در شب چهارشنبه آخر سال خبر داد و در همان حال از مردم خواست «ضمن حفظ هوشیاری کامل در شب‌های منتهی به چهارشنبه آخر سال و مراقبت از فرزندان خود، موارد مشکوک را به ستاد خبری وزارت اطلاعات گزارش کنند.» همزمان در شبکه‌های اجتماعی ویدیوهایی منتشر شده که نشان می‌دهد معترضان در برخی از محلات تهران، از جمله در شهرک اکباتان و خیابان ستارخان، در مشهد و در سنندج و در مسیر جاده کرمانشاه به سنندج آتش روشن کرده‌اند و با شعار مرگ بر دیکتاتور به استقبال چهارشنبه آخر سال رفته‌اند.

کنزابورو اوئه، نویسنده ژاپنی برنده جایزه نوبل ادبی و یکی از فعالان صلح در جهان در ۸۸ سالگی درگذشت. وب‌سایت جایزه نوبل از کنزابورو اوئه به عنوان نویسنده‌ای یاد کرده است که در آثارش «با نیرویی شاعرانه و در حدفاصل بین واقعیت و اسطوره، جهانی را می‌آفریند که نمایانگر مخمصه‌ها و نگرانی‌های انسان در عصر کنونی‌ است.» به گزارش سی‌ان‌ان، اوئه که در سال ۱۹۳۵ در استان اهیمه در غرب ژاپن به دنیا آمد، از نسل اول نویسندگان ژاپن بعد از جنگ جهانی دوم است. او در سال ۱۹۹۴ جایزه نوبل ادبی را دریافت کرد. اوئه در دورانی بزرگ شد که ژاپن در جنگ شکست خورد و به همین سبب هم نوشته‌هایش سخت تحت تأثیر خاطرات دوران کودکی‌اش است. او درباره وضعیت اسفبار بمباران اتمی هیروشیما آثاری پدید آورد و در سال‌های اخیر در راهپیمایی‌هایی علیه تلاش‌های شینزو آبه، نخست‌وزیر سابق ژاپن برای بازنگری در قانون اساسی صلح‌طلبانه این کشور شرکت کرد. پسر او از آسیب مغزی رنج می‌برد و قدرت تکلم و توانایی برقراری ارتباط با دیگران را نداشت. کنزابورو اوئه تلاش کرد در برخی آثارش صدای فرزند دارای معلولیتش را بازتاب دهد. او به عنوان دانشجوی کارشناسی ارشد در دانشگاه توکیو ادبیات فرانسه خواند. در دوران تحصیل بود که به داستان‌نویسی روی آورد و برنده جایزه ادبی آکوتاگاوا شد که راه را برای او هموار کرد. پس از دریافت جایزه نوبل، او متعاقباً نشان فرهنگ ژاپن را دریافت کرد اما به این دلیل که این نشان را امپراطور ژاپن اعطا می‌کرد از پذیرش آن سر باز زد. او گفته بود: «هیچ قدرت و ارزشی بالاتر از دموکراسی نمی‌شناسم.» بعد از حادثه فوکوشیما در سال ۲۰۱۱، کنزابورو اوئه خواهان آن شده بود که ژاپن فعالیت نیروگاه‌های هسته‌ای‌اش را متوقف کند. «گریه آرام»، «آی وق، هیولا آسمان»، «روزی که او خود اشک‌های مرا پاک خواهد کرد»، «شکار» و «گل‌ها را بچین، کودکان را بکش» برخی از آثار اوست که به وسیله مترجمان مختلف به فارسی ترجمه شده‌اند.